XIX góralskie posiady doktora Orawca
Karczma "Młyniska", Zakopane
22 czerwca 2007 roku

Kultura ludowa Podhala od lat stanowi przedmiot zainteresowania i fascynacji, inspirujac artystów, pisarzy, architektów i zwyklych smiertelników. Kazdy, kto zawedrowal na ten skrawek ziemi, ulega urokowi górskiego krajobrazu i zachwyca sie bogatym, wyrazistym i malowniczym folklorem jej mieszkanców. Wywodzacy sie stad posiadaja silna regionalna tozsamosc i sa bardzo przywiazani do swojej tradycji, nawet na obczyznie, co sprawia, ze kultura ta wciaz jest zywa.

Tancem, muzyka i slowem staramy sie kultywowac tradycje przodków, temu celowi przyswieca tez cykl spotkan "Góralskie Posiady dr. Orawca", a kolejne, XIX juz Posiady odbyly sie 22 czerwca 2007 roku w Karczmie "Mlyniska" w Zakopanem.

Spotkanie otworzyl organizator i gazda posiadów Bronislaw Orawiec-Wysni, który powital zgromadzonych, a wsród nich honorowego goscia spotkania, prezesa PTL - prof. dr hab. med. Jerzego Woy-Wojciechowskiego z zona Alicja i jej siostra z Florydy oraz inz. Jacka Winehimera z USA, specjaliste od

kolejek linowych; Senatora RP, bylego Konsula Generalnego w Chicago, Franciszka Adamczyka z zona Irena; grono naukowców: bylego Ministra Zdrowia RP, prof. Grzegorza Opale z zona dr Barbara, prof. Haline Wos - kierownik Kliniki Pediatrii Slaskiego Uniwersytetu Medycznego; przedstawicieli lokalnych wladz: staroste powiatu tatrzanskiego, bylego Posla RP mgr Andrzeja Gasienice-Makowskiego, wicestaroste powiatu tatrzanskiego, wiceprezesa Oddzialu Poronin ZP mgr inz. Andrzeja Skupnia, wiceburmistrza Miasta Zakopanego mgr inż. Jana Gasienice Walczaka, komendanta Straży Miejskiej w Zakopanem Wiesława Lenarda.

W powitaniu wyszczególniono równiez: dyrektora Szpitala Powiatowego w Zakopanem im. dr. T. Chalubinskiego mgr Regine Tokarz, dr Huberta Wolskiego – ginekologa pracujacego w Szpitalu Powiatowym w Zakopanem z zona Ewa; Gazdzine Zakopanego – Pania Zofie Karpiel-Bulecke; bylego prezesa ZP i Honorowego Czlonka ZP mgr Józefa Staszela z zona Maria oraz ich córke dr Stanislawe Trebunie-Staszel, autorke ostatnio wydanej ksiazki „Sladami podhalanskiej mody"; soltysa Gminy Poronin Jana Cudzicha z zona Hanna; glównych redaktorów pracy zbiorowej „200 lat parafii Poronin" - kronikarza mgr Aniele Bafie i mgr Terese Nocon; byla wicedyrektor LO im. O. Balzera - mgr Maryle Majerczyk oraz mgr Józka Majerczyka Pryponia z Poronina;
wspanialych sportowców: Józefe Majerczyk - Chromik oraz Zofie Majerczyk; przedstawicieli Ochotniczej Strazy Pozarnej w Poroninie: prezesa i naczelnika – Tadeusza Ciszka oraz sekretarza – Wladyslawa Czernika; Zarzad oraz czlonków Oddzialu Poronin Zwiazku Podhalan, m.in.: prezesa Oddzialu Poronin ZP, bylego Harnasia Roku – Stanislawa Gasienice-Wawrytko, wiceprezesa Oddzialu Poronin ZP - mgr inz. Andrzeja Skupnia oraz skarbnika – Marie Dawidek, która jest równiez kierownikiem zespolu "Regle".

Gospodarz spotkania szczególnie goraco powital Mame Helene, zone Grazyne z siostra Halina Furtak i mezem Bogdanem oraz syna Mieszka, a takze cala rodzine i najblizszych sasiadów: brata Wojtka z zona Stanislawa, Kasie z mezem Wojtkiem, Zofie Trebunie - Tutke z mezem Henrykiem Trebunia - Tutka, Józefa Orawca – Wysniego, Ludwike Straczek, Stanislawe Gasienice - Wawrytko z córka Barbara, Haline Bachlede - Curus z mezem Andrzejem, mgr Andrzeja Stocha z dr Kasia, Hanne Gasienice - Makowska z mezem Krzysztofem, profesora muzyki mgr Jana Rózyckiego, Zofie z Marianem Majerczyków, Jana Skupnia z zona Maria, Bronislawa Galice – Tyrlitego, biznesmena z Chicago Stanislawa Bafie z zona Elzbieta oraz mgr Macieja Dyke z zona dr Ewa, znakomitych artystów podhalanskiej kultury (malarza, artyste, wspanialego muzyka – mgr Wladyslawa Trebunie-Tutke i jego brata Henryka – artyste rzezbiarza w szkle, spiewaka, autora dysków muzycznych Tadeusza Majerczyka z zona Joanna z Chicago, przedstawicieli zespolu "Regle" pod kierownictwem Marii Dawidek oraz recytatorke wierszy Joanne Skupien, artyste fotografa – mgr Stanislawa Gala oraz zespól muzyczny w skladzie: Andrzej Jarzabek - skrzypce prym, lider zespolu, Tadeusz Stasik - skrzypce prym, Pawel Trebunia - Tutka - skrzypce secund, Maciek Rybka - akordeon, Robert Czech - bas oraz niezastapiony, slynny Wladyslaw Trebunia-Tutka - skrzypce prym, koza podhalanska, fujara, zlóbcoki), wszystkich zgromadzonych i
wlascicieli Karczmy "Mlyniska" Stanislawa Lassaka z zona Anna oraz ich córke Anne Lassak-Jarzabek.

W czesci artystycznej spotkania taniec góralski prezentowali m.in.: Bronislaw Orawiec - Wysni, Stanislaw Gasienica - Wawrytko, Tadeusz Majerczyk, Anna Gasienica - Makowska, Anna Lassak - Jarzabek, Joanna Skupien. Pieknie spiewali Tadeusz Majerczyk, Stanislaw Gasienica - Wawrytko, Andrzej Stoch, Andrzej Skupien oraz slawni muzykanci: Wladyslaw Trebunia - Tutka, Andrzej Jarzabek, Tadeusz Stasik i Maciej Rybka.

Po strawie duchowej, goscie pokrzepili sie tez jadlem bardziej konkretnej natury. Góralski posilek skladal sie z tradycyjnych, regionalnych potraw, wspaniale przyrzadzonych przez szefowa Karczmy "Mlyniska" (m.in.: oscypek z boczkiem i zurawina, zupa z borowików, baranina w sosie wlasnym, prosie pieczone, moskole, chleb ze smalcem, kielbasa wiejska, szynka oraz pieknie przygotowany stól gazdowski, itd.). Swietnie smakowala takze "cytrynówka" oraz "przepalanka" specjalnie robiona na posiady, której kazda butelka zostala opatrzona "etykietka" z rycinami góralskimi.

Nastepnie przyszedl czas na wystapienia i gadki góralskie. Prof. J. Woy-Wojciechowski, Honorowy Gosc posiadów, pieknie mówil na temat góralszczyzny, wspominal czasy, kiedy sam mieszkal w Koscielisku i pracowal w sanatorium, "zyjac jak Góral, mieszkajac u Jana Karpiela, jadajac z jego rodzina, swietujac z nimi, leczac ich i okolicznych mieszkanców", góralska gwara i muzyka przeniosla go w tamte dni. Przypomnial takze swój pobyt w Chicago jako Honorowy Gosc 57. Balu Lekarzy, a takze wyklad "Jan Pawel II i medycyna", który wyglosil w Osrodku Jezuickim w Chicago, a którego glównym organizatorem byl B. Orawiec. Wyrecytowal równiez przygotowany specjalnie na spotkanie zartobliwy wierszyk-toast:

Raz spytano gazde, co przyszedl na "Góralskie Posiady",
Czy wie z czego slynie Poronin? On rzekl: "Gdy zyly jeszcze moje dziady,
Tam Nadiezna Krupska dawala jeleniowi.. jakies glupie rady".
Tu wtracila Hanusia, narzeczona krawca -
"Poronin slynie w swiecie z doktora Orawca!
On kardiolog jest slynny w miescie "Szikagowie",
Czlowiek madry, przystojny, Góral co sie zowie!"
Ze to doktor od serca i swiatowa slawa,
Kazdy z sercem wypije zdrowie Bronislawa!
I choc druga ojczyzna jest mu Ameryka,
Niech góralska gorzalke razem z nami lyka.
Niech ten toast rozbrzmiewa od Tatr do Szczecina,
Bo lepszego nad Bronka
Na Podhalu ni ma!!!

Pieknie wypowiedzieli sie tez senator Adamczyk, prof. Opala, prof. Wos, J. Staszel, A. Skupien, S. Gasienica - Wawrytko, T. Ciszek, W. Czernik, A. Bafia, M. i J. Majerczykowie, J. Majerczyk-Chromik oraz Wladyslaw Trebunia-Tutka, który m.in. przedstawil sylwetke slynnego dudziarza podhalanskiego Stanislawa Budza-Lepsioka zwanego Mrozem (1858-1943), który byl baca w dolinie Malej Laki, a którego muzyki sluchali znani artysci jak: Kasprowicz, Szymanowski, Chybinski. Mróz koncertowal w Warszawie, Berlinie, Lwowie, a w 1925 r. na Wystawie Swiatowej w Paryzu. Gral tez na pogrzebie Szymanowskiego w Krakowie na Skalce. Wladyslaw wreczyl B. Orawcowi namalowany przez siebie piekny wizerunek na plótnie Mroza.

Mama gospodarza posiadów, Helena Orawiec, na 60-te urodziny syna przygotowala piekny, wzruszajacy wiersz "Od Mamy dla syna Bronka". Autorem utworu jest znany podhalanski poeta Franciszek Lojas - Kosla. Wielu uczestnikom posiadów lza sie zakrecila w oczach podczas wyglaszania wiersza przez Mame, która do wiersza dolaczyla 60 przepieknych róz. Ponizej zalaczam wiersz:

"DYPLOM
od Mamy dla syna Bronka"

Kocham Cie Synku matki miloscia
Za dbalosc stala o dom rodzinny,
w którym spedziles lata dziecinne,
który Ci zawsze mile goscinny

Za milosc wielka do stron Ci bliskich,
do hal szalasnych, szczytów taternych,
do turn wysokich, dolin kolyski,
którym do konca zostales wierny

Byly marzenia o szkole morskiej,
pokusa zwiedzac morza szerokie,
pod banderami flotylli polskiej,
tanczyc na falach popod oblokiem

Nie wiem, nie umiem jak Ci dziekowac,
chociaz wybrales ten los tulaczy,
radosci tyle wniosles mi w serce,
która mi takze na wiecznosc starczy

Ukochales mocno ponad miare
to, co jest mile, bliskie i swojskie,
skrzetnie w swym sercu piastujesz gware,
muzyke, taniec, piesni góralskie

Niesiesz to wszystko we swiat za Wode,
oddech uroczych tatrzanskich dziedzin,
hardosc juhasów, dziewczat urode,
by sie z innymi jak chlebem dzielic

Dzwigasz Podhale do wyzyn nieba,
swoim to czynem Poronin slawisz,
radosc sie moja w zdumienie zlewa,
chociaz mi serce za Toba krwawi

Pobudzaj twórcze mysli uspione,
niech lsnia na nowo ozywczym blaskiem,
umilowanie Boga i wiary
milosnie spinaj serca opaskiem

Przyjmij ode mnie róze czerwone,
umiesc je godnie w sercu, jak zechcesz,
niechaj sie zloza w slowa dziekczynne:
Kocham cie Synku za to, ze JESTES

Ciag dalszy to spiewy, tance i polki góralskie. Posiady zakonczyla wspólna zabawa do póznych godzin nocnych.

Podczas posiadów organizator otrzymal wiele wspanialych regionalnych prezentów, m.in. orla górskiego na szkle autorstwa Henryka Trebuni - Tutki, obraz z panorama gór od prof. J. Wojciechowskiego, krawat senatorski od sen. RP F. Adamczyka, b. duzych wymiarów mosiezna spinke góralska od przedstawicieli OSP T. Ciszka i W. Czernika, plakietke od M. i J. Majerczyków, drzeworyt z okazji 80-lecia Oddzialu Poronin od prezesa S. Gasienicy - Wawrytki, oscypki, miód oraz wiele ksiazek i kwiatów. Sam gospodarz zrewanzowal sie, wreczajac upominki w postaci "spinek góralskich", wyrobów regionalnych i ksiazek oraz kwiaty.

XIX Posiady, w których wzielo udzial okolo 110 osób, to juz historia, a jej utrwaleniu niewatpliwie przysluzyla sie obecnosc na spotkaniu ekipy filmowej TVP, która nagrala reportaz oraz wywiady z niektórymi uczestnikami posiadów (m.in. z gazda posiadów - B. Orawcem, prof. J. Wojciechowskim, mgr. M. Majerczyk i in.). Ducha imprezy oddaja tez barwne i dynamiczne fotografie S. Gala, zwanego "podhalanskim paparazzo".

Zdjecia:

1. XIX góralskie posiady doktora Orawca. Muzyka w skladzie: Andrzej Jarzabek – skrzypce prym, lider zespolu, Tadeusz Stasik – skrzypce prym, Pawel Trebunia-Tutka – skrzypce secund, Maciek Rybka – akordeon, Robert Czech – bas oraz niezastąpiony, slynny Wladyslaw Trebunia-Tutka – skrzypce prym, koza podhalanska, fujara, zlóbcoki. Karczma Mlyniska, Zakopane. 22 czerwca 2007.

2. Powitanie "gazdy" posiadów Bronislawa Orawca-Wysniego przez muzykantów. Karczma Mlyniska, Zakopane, 2007.

3. Pod samym Giewontem przed Karczma Mlyniska. Od lewej: prof. Halina Wos, dr Grazyna Orawiec, mgr Józef Majerczyk-Prypon, dr Barbara Opala, prof. Grzegorz Opala - byly Minister Zdrowia RP, mgr Jan Gasienica-Walczak – wiceburmistrz Miasta Zakopanego, Wiesław Lenard - komendant Straży Miejskiej, prof. Jerzy Woy-Wojciechowski - prezes Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, dr Bronisław Orawiec-Wyśni, Marian Majerczyk, mgr Andrzej Gasienica-Makowski - starosta powiatu tatrzanskiego, byly posel RP.

4. Podczas posiadów. Od lewej Grazyna Orawiec, Andrzej Gasienica-Makowski, Irena Adamczyk, Bronislaw Orawiec-Wysni, senator RP Franciszek Adamczyk.

5. Od lewej starosta A. Gasienica-Makowski, gazda posiadów B. Orawiec-Wysni, wiceburmistrz J. Gasienica-Walczak, komendant Wieslaw Lenard, Józef Orawiec-Wysni, prof. muzyki mgr Jan Rózycki.

6. XIX góralskie posiady dr. Orawca. Matka Helena Orawiec dedykuje wiersz synowi Bronislawowi. Karczma Mlyniska w Zakopanem. 22 czerwca 2007.

7. "Gazda" dr Bronislaw Orawiec-Wysni w towarzystwie Honorowego Goscia posiadów prof. Jerzego Woy-Wojciechowskiego.

8. Bronislaw Orawiec oraz senator RP Franciszek Adamczyk, byly Konsul Generalny RP w Chicago.

9. B. Orawiec przedstawia bylego Ministra Zdrowia RP prof. Grzegorza Opale.

10. Artysta malarz Wladyslaw Trebunia-Tutka wrecza Bronislawowi Orawcowi-Wysniemu namalowany przez siebie obraz slawnego dudziarza podhalanskiego Stanislawa Budza-Lepsioka zwanego Mrozem.

11. Dr Barbara Opala, mgr Józef Staszel - byly prezes ZP, honorowy czlonek ZP, Józefa Majerczyk Chromik - zasluzona sportsmeka, B. Orawiec.

12. XIX góralskie posiady dr. Orawca. Od lewej: Artysta malarz mgr Wladyslaw Trebunia-Tutka; prezes Oddz. Poronin ZP, byly Harnas Roku Stanislaw Gasienica- Wawrytko; wicestarosta powiatu tatrzanskiego mgr Andrzej Skupien; dyrektor Szpitala Powiatowego w Zakopanem mgr Regina Tokarz oraz organizator posiadów dr Bronislaw Orawiec-Wysni. Zakopane, 2007.

13. Myzykanci. W srodku wlascicielka Karczmy Mlyniska Anna Lassak - Jarzabek z mezem Andrzejem.

14. Kronikarz Oddz. Poronin ZP mgr Aniela Bafia oraz Helena Orawiec.

15. Na posiadach. Od lewej Soltys Gminy Poronin Jan Cudzich z zona Hanna, Zofia i Marian Majerczykowie, Aniela Bafia, Helena Orawiec, Elzbieta i Stanislaw Bafia z Chicago.

16. Czlonkowie zespolu Regle z kierownikiem Maria Dawidek oraz Bronislawem Orawcem-Wysnim.

17. Od prawej: mgr Maryla Majerczyk - była wicedyrektor LO w Zakopanem, redaktorzy z TVP, mgr Józef Majerczyk-Prypoń, dr B. Orawiec.

18. Obraz Stanislawa Budza-Lepsioka zwanego Mrozem namalowany przez Wladyslawa Trebunie-Tutke (2001).

19. Obraz Bronislawa Orawca-Wysniego namalowany przez Wladyslawa Trebunie-Tutke (2003).