XXII Góralskie Posiady Doktora Orawca
„Karczma Młyniska”, Droga do Daniela, Zakopane
19 września 2014 r..
.XXII Góralskie Posiady Doktora Orawca odbyły się 19 września 2014 roku
w Karczmie Młyniska, przy Drodze do Daniela w Zakopanem. Spotkanie odbyło się
w bardzo ważnym, historycznym roku dla narodu polskiego i Polaków rozsianych po
całym świecie – wyniesienia na ołtarze naszego ukochanego papieża Jana Pawła II
Wielkiego, a także w szczególnie znamiennym dla Podhalan roku: w 110 rocznicę Ruchu
Regionalnego, 95 rocznicę powstania Związku Podhalan, 85 rocznicę powstania Związku
Podhalan w Północnej Ameryce oraz 6 rocznicę powstania Fundacji Góralskich
Posiadów Doktora Orawca.
Honorowymi gośćmi posiadów byli Mistrz Superior a.i. Bractwa Kawalerów
Spiżowych (BKS) sub una campana Krzysztof Konstanty książę Radziwiłł oraz wybitny
muzykant, artysta, rękodzielnik i twórca ludowy, laureat nagrody Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego Henryk Trebunia-Tutka.
W posiadach uczestniczyło wielu dostojnych gości: poseł na Sejm RP Andrzej
Gut – Mostowy z małżonką Bożeną, Mistrzowie Lóż oraz Kawalerowie BKS: Krzysztof
Radziwiłł – Mistrz Superior a.i., który pełni również funkcję Mistrza Loży Balickiej,
Henryk Gołąb – Mistrz Loży Hiszpańskiej, Jaroslav Rosina - Mistrz Loży Słowackiej,
Vitali Skuba - Mistrz Loży Białoruskiej, Małgorzata Gajewska Gelner – Kawaler z
mężem Jerzym, Gniewomir Rokosz Kuczyński – Kawaler, Małgorzata Gulińska, Adam
Półgrabia oraz Marian Soczyński. Gniewomir Rokosz Kuczyński pełniący funkcję
Dyrektora Generalnego Instytutu Tradycji Rzeczypospolitej i Samorządu Terytorialnego
oraz kanclerza Bractwa Kurkowego wystąpił w pięknym, dostojnym stroju szlacheckim,
który uznawany jest za polski strój narodowy (żupan, kontusz, pas kontuszowy). Mistrz
Superior książę Radziwiłł ubrany był w mundur oficerski, bogato przyozdobiony
wieloma medalami i odznaczeniami. Świat lekarski reprezentowali: dr med. Jacek
Tętnowski – przewodniczący Komisji ds. Sportu, Turystyki i Rekreacji przy Naczelnej
Izbie Lekarskiej w Warszawie oraz OIL w Kakowie, dr Katarzyna Stoch z córką
Małgorzatą – studentką medycyny, utalentowaną śpiewaczką i modelką, dr Ewa Dyka
z mężem mgr. Maciejem oraz dr Mieszko Orawiec Wyśni.
Na posiadach obecni byli też znani działacze i przedstawiciele samorządów
terytorialnych: nowo wybrany prezes Związku Podhalan w Polsce, wicestarosta powiatu
tatrzańskiego mgr inż. Andrzej Skupień, wójt Gminy Poronin mgr Bronisław Stoch z
małżonką p. Janiną, dyrektor Tatrzańskiej Agencji Rozwoju, Promocji i Kultury mgr
Krzysztof Król Łęgowski, zastępca wójta Gminy Poronin mgr Andrzej Buńda,
przewodnicząca Rady Gminy Poronin p. Maria Dawidek oraz prezes Ochotniczej Straży
Pożarnej w Poroninie Tadeusz Ciszek.
W posiadach brali udział przedstawiciele Zarządu oraz członkowie Oddziału
Poronin Związku Podhalan (ZP), m.in.: prezes Oddziału Poronin ZP mgr Robert
Chowaniec z żoną p. Anną, były prezes Oddziału Poronin ZP, były Harnaś Roku –
Stanisław Gąsienica-Wawrytko, członkowie Zarządu: Tadeusz Dorula oraz Maria
Dawidek, która jest również kierownikiem zespołu regionalnego im. Jana Jędrola
„Regle”, a także liczni członkowie zespołu „Regle”, w tym aktorzy opery Franciszka
Łojasa-Kośli pt. „Jan Paweł II na Podhalu”.
Obecni byli także przedstawiciele grona nauczycielskiego Liceum
Ogólnokształcącego im. Oswalda Balzera w Zakopanem: była wicedyrektor LO mgr
Maryla Majerczyk z mężem mgr. Józefem Majerczykiem-Pryponiem, wiceprezes zarządu
Stowarzyszenia Absolwentów LO im. O. Balzera w Zakopanem mgr Barbara
Święchowicz oraz członek Stowarzyszenia, były wieloletni zastępca naczelnika TOPR
Adam Marasek.
Na posiady przybyli znani biznesmeni: Barbara Cooper - właścicielka firmy
Cardio Care Co. w Chicago, mgr Beata Drzazga - prezes firmy Beta Med z Katowic,
Krzysztof Porowski - prezes Śląskiego Oddziału Polsko-Amerykańskiej Izby
Gospodarczej, mgr Maciej Dyka - właściciel firmy kupieckiej „Membex”, członek
zarządu firmy „Orikon” z Poronina (sprzedaż paliw) oraz mgr inż. arch. Adam
Bukowski-Tyrała - właściciel Gościńca „Góralski Dwór” w Kościelisku,
najsłynniejszego filmowego dworu na Podhalu, znanego m.in. z serialu „Szpilki na
Giewoncie”. W posiadach wzięła udział także Maria Trebunia-Tutka z Kanady, Paweł
Krzeptowski z Kościelisk, Magdalena Pawłowska z Chicago, Stanisława Majerczyk oraz
Andrzej Kowalczyk z Poronina.
Posiady zaszczyciła najbliższa rodzina dr. B. Orawca: Stanisława Orawiec z córką
Małgorzatą Strączek, Katarzyna z Orawców-Wyśnich z mężem Wojtkiem
Łukaszczykiem, Hania Jarząbek oraz Andrzej Jarząbek z żoną Anną z domu Lassak,
Marek Orawiec-Wyśni z żoną Magdaleną, Henryk Trebunia-Tutka, Andrzej Gąsienica-
Makowski z córką Hanną i jej mężem Krzysztofem, dr Katarzyna Stoch z domu Dziubas
z córką Małgorzatą, mgr inż. arch. Krzysztof Trebunia-Tutka z żoną Anitą i synem
Janem, Stanisław Trebunia-Tutka z żoną Marią, Jan Trebunia-Tutka, Andrzej Buńda
z żoną Heleną oraz właściciele Karczmy „Młyniska” Stanisław Lassak z żoną Anną.
Świat kultury podhalańskiej reprezentowali znakomici artyści:
- Henryk Trebunia-Tutka - artysta rzeźbiarz w szkle, wielce uzdolniony muzykant
i tancerz góralski, rękodzielnik i twórca ludowy;
- mgr inż. architekt Krzysztof Trebunia-Tutka - znamienity teoretyk i praktyk
ludowej góralskiej muzyki, inspirator nowoczesnej egzotyki w kulturze muzyki
ludowej;
- mgr inż. architekt Jan Karpiel Bułecka - zakopiański wirtuoz artysta muzyk,
regionalista, laureat dorocznej nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego;
- Stanisław Gąsienica-Wawrytko - wybitny artysta kuśnierz, śpiewak, tancerz,
gawędziarz;
- liczna grupa przedstawicieli zespołu „Regle” pod kierownictwem Marii Dawidek;
- muzyka góralska w składzie: Andrzej Jarząbek - skrzypce prym, Andrzej Polak -
skrzypce prym i sekund, Jan Trebunia-Tutka - skrzypce sekund i altówka,
Stanisław Galica Kasecka - skrzypce sekund i akordeon, Paweł Trebunia-Tutka -
skrzypce prym, basy i kontrabas;
- Katarzyna Gał, córka podhalańskiego „paparazzi” mgr. Stanisława Gała.
Na posiady przybyła uznana poetka podhalańska Maria Stoch, Czesław
Honczaruk „Janosik” (artysta, poeta, pisarz, muzyk i aktor) oraz redaktor Tygodnika
Podhalańskiego Paweł Pełka.
Wszyscy uczestnicy posiadów witani byli tradycyjnym, staropolskim zwyczajem:
chlebem, solą, nalewką oraz muzyką góralską. W skład witających wchodzili: gaździna
posiadów – Sylvia Orawiec-Wyśni, szefowa „Karcmy Młyniska” – Anna Jarząbek z
domu Lassak, Bronisław Orawiec-Wyśni oraz muzyka. Podniosły nastrój tworzyła oraz
czas umilała słynna muzyka góralska.
Gazda posiadów dr Bronisław Orawiec-Wyśni otworzył posiady oraz serdecznie
powitał licznie przybyłych gości. Podkreślił, że podobnie jak na poprzednich Posiadach
Dr. Orawca, w spotkaniu uczestniczyło wielu przedstawicieli najstarszych, znanych
Rodów Podhalańskich: Bachledów, Bukowskich, Chowańców, Buńdów, Dawidków,
Dorulów, Dziubasów, Galiców, Gąsieniców-Makowskich, Gąsieniców-Wawrytków,
Gutów-Mostowych, Karpieli-Bułecków, Krzeptowskich, Lassaków, Łukaszczyków,
Króli-Łęgowskich, Jarząbków, Majerczyków, Poloków, Skupniów, Stochów, Strączków,
Trebuniów-Tutków i oczywiście – Orawców-Wyśnich. Powiedział m.in.: Moi Kochani
Ostomili Podhalanie, serce się ciesy, kie siy widzi telu wybitnych ludzi - z tych
nojstarsyk i nojwozniyjsych Rodów Podhalańskich. Bog zapłoć Wom za to zescie som
razem z nami ! Muzyka zagrała i zaśpiewała: Górole, górole, góralsko muzyka, cały
świat obejdzies nima takiej nika. Hej!
Podczas posiadów miało miejsce kilka ważnych, w tym patriotycznych
wydarzeń, m.in. została oficjalnie powołana Loża Podhalańska Bractwa Kawalerów
Spiżowych (BKS) sub una campana, której Mistrzem został dr Bronisław Orawiec,
odczytano list od Pani Karoliny Kaczorowskiej z Londynu, byłej Pierwszej Damy RP,
małżonki ostatniego Prezydenta RP na uchodźctwie Ryszarda Kaczorowskiego. List
został uroczyście odczytany przez kanclerza Bractwa Kurkowego Gniewomira Rokosza
Kuczyńskiego w towarzystwie honorowego gościa posiadów Mistrza Superiora Bractwa
Krzysztofa Konstantego książę Radziwiłła oraz gazdy posiadów Bronisława Orawca.
Uczestnicy posiadów wysłuchali treść listu na stojąco. Odbyło się także uroczyste
przekazanie przez ubiegłorocznego Wielkiego Marszałka Parady 3-majowej w Chicago
dr. B. Orawca Reprintu Konstytucji 3-go Maja z roku 1791 jako daru dla Biblioteki
Miejskiej w Zakopanem. Unikatowy dar został przekazany na ręce prezesa ZP,
wicestarosty tatrzańskiego mgr. Andrzeja Skupnia.
Gazda posiadów B. Orawiec przypomniał: (...) ostatni Prezydent II
Rzeczypospolitej na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski wielokrotnie odwiedzał
Zakopane. W przeddzień rocznicy Konstytucji 3 maja, w wigilię Najświętszej Marii
Panny Królowej Polski przyznano Ryszardowi Kaczorowskiemu tutuł Honorowego
Obywatela Miasta Zakopane. Jego Ekscelencja Ryszard Kaczorowski, były Prezydent RP
jest 22 Honorowym Obywatelem Zakopanego. Jak wiemy Ryszard Kaczorowski był
jednym z 96 osób, które tragicznie zginęły 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie
prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. Cześć Jego pamięci (...).
Należy wspomnieć kilka słów na temat Honorowych Gości XXII Posiadów.
Książę Krzysztof Konstanty Radziwiłł – w prostej linii potomek tego zasłużonego dla
Polski rodu, najstarszy syn Konstantego z pierwszego małżeństwa z Jadwigą Piotrowską.
W 1999 został mianowany zwierzchnikiem (komandorem) Polskiej Komandorii
Wojskowego i Szpitalnego Zakonu Świętego Łazarza z Jerozolimy, a w 2009 Wielkim
Baliwem Polski Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu Św. Łazarza. Współzałożyciel
i prezes Stowarzyszenia Świętego Łazarza. Zwierzchnik Służb Medycznych
i Wojskowych Lazarus w Polsce. Zwierzchnik Międzynarodowej Organizacji Zielonego
Krzyża w Polsce i Ambasador Międzynarodowego Korpusu Świętego Łazarza w Polsce.
Mistrz Superior a.i. Bractwa Kawalerów Spiżowych (BKS) sub una campana. Bractwo
Kawalerów Spiżowych jest organizacją o zasięgu światowym, zrzeszającą ludzi sukcesu,
postaci o prestiżu uznanym przez swe środowiska zawodowe, społeczne i towarzyskie;
luminarzy nauki, kultury i sztuki; osobistości polityki i biznesu. Siedzibą bractwa jest
Pałac w Paszkówce pod Krakowem w Polsce, a terenem działania jest Polska i świat.
Symbolem, godłem i znakiem Bractwa jest Dzwon Spiżowy SUB UNA CAMPANA,
wpisany w symbolikę Wawelskiego Dzwonu Zygmunta. Celem Bractwa jest krzewienie
idei: „Dumna Polska bliżej świata” poprzez prowadzenie działalności upowszechniającej
ideę i cel Bractwa w Polsce oraz wśród społeczności międzynarodowej, integrację
i konsolidację elitarnej grupy obywateli polskich i rodaków o polskich korzeniach oraz
osobistości społeczności międzynarodowej w celu podnoszenia prestiżu Polski w świecie,
dbanie o pozytywny wizerunek i dyskretną promocję polskości oraz rozwoju
świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, kultywowanie staropolskich
zwyczajów i obyczajów, podejmowanie przedsięwzięć wzmacniających autorotytet
Polski w świecie, umacnianie więzi Macierzy z Polakami rozsianymi po całym świecie.
Henryk Trebunia-Tutka to wybitny muzykant, artysta, rękodzielnik i twórca
ludowy, laureat nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prowadzący
imprezę B. Orawiec powiedział: (...) pozwólcie Państwo, że powiem kilka słów na temat
czterech wspaniałych braci Trebuniów-Tutków, synów Jana i Ludwiny z domu Budz-
Lepsiok, czyli „Babki Tutkuli” - jak potocznie nazywaliśmy ich Mamę. Byli to:
śp. Stanisław „Stasek Tutka” - muzykant, cieśla, który wspaniale „krzesoł”
siekierą „sosręby”, budował piękne góralskie chałupy z potężnych „płazów”, m.in.„nasom chałupe” w Poroninie i dobrze pamiętam Jego zręczne cięcia siekierką;
Henryk „Heniek Tutka”, który jako jedyny spośród braci jest nadal wśród nas, to
niezwykle utalentowany twórca ludowy, niegdyś jeden z najlepszych tancerzy góralskich,
jedyny na Podhalu, a może i w Polsce artysta rzeźbiący w szkle, którego prace zdobią
szyby w drzwiach Kościoła Parafialnego w Poroninie oraz w niezliczonej liczbie
budynków mieszkańców Podhala jak również poza granicami Polski w szczególności w
USA i Austrii. Henryk tworzy niepowtarzalne regionalne wzory rzeźb, w których
wykorzystuje motywy podhalańskie, takie jak parzenica, leluja, rozeta, dziewięcsił, a
także pejzaż górski oraz sceny rodzajowe z życia górali. Jest muzykantem, który ma
swoją niepowtarzalną nutę;
śp. Andrzej „Jędrek Tutka”, który miał przepiękny głos, pięknie śpiewał i tańczył,
a także był znanym „polowacem”. Przeniósł się pod regle do Kościelisk, aby mu było
jeszcze bliżej hal, kozic wysokogórskich, świstaków, saren, jeleni i ...niedźwiedzi;
śp. Władysław „Władek Tutka”, najmłodszy z „czterech wspaniałych” braci,
który odszedł od nas na „niebiańskie polany” zdecydowanie przedwcześnie. Jedna z
najwybitniejszych postaci jaką wydała ziemia Podhalańska. Ukończył Liceum Sztuk
Plastycznych w Zakopanem oraz Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Artysta malarz,
uznany i najwybitniejszy prymista podhalański, niekwestionowany autorytet dla wielu
pokoleń górali w dziedzinie kultury tradycyjnej. Był, jest i pozostanie znany na zawsze
jako głowa rodu i charyzmatyczny instrumentalista w zespole rodzinnym Trebunie-Tutki.
Niezrównany Henryk Trebunia-Tutka zagrał w roli prymisty ze wspaniałymi,
profesjonalnymi muzykantami. Wielu z nich potwierdziło, że muzyka Henryka jest
niepowtarzalna i oryginalna.
Honorowi goście posiadów otrzymali od dr. B. Orawca specjalnie przygotowane
w Chicago statuetki ze „złóbcokami” i wygrawerowanymi tabliczkami, pamiątkowe
medale Fundacji Góralskich Posiadów dr. Orawca, okolicznościowe szarotki
podhalańskie z wygrawerowanym napisem: XXII Góralskie Posiady Dr. Orawca oraz
ostatnie publikacje: Góralskie Posiady Doktora Orawca, tom III i XX-lecie Klubu
Sportowego "Bronek" Związku Lekarzy Polskich w Chicago, w których można znaleźć
wiele informacji na temat Podhalan i Podhala. Statuetki, medale i szarotki zostały odlane
w Chicago przez znanego twórcę ludowego Stanisława Kulawiaka, matryce „złóbcoków”
oraz medali wykonał prezes Stowarzyszenia Polskich Twórców Ludowych w Ameryce
Krzysztof Kalata, a pomysłodawcą był piszący artykuł. Specjalni goście otrzymali od
gazdy posiadów medale Fundacji, szarotki oraz publikacje B. Orawca. Zespół „Regle”
otrzymał także małą cegiełkę (1000 zł) na dalszy rozwój.
Następnie miało miejsce uroczyste otwarcie Loży Podhalańskiej Bractwa
Kawalerów Spiżowych z siedzibą w Zakopanem oraz pasowanie B. Orawca na Mistrza
Loży. Uroczystość odbyła się w towarzystwie Mistrza Superiora, Dyrektora Generalnego
Instytutu Tradycji Rzeczypospolitej i Samorządu Terytorialnego, kanclerza Bractwa
Kurkowego, Mistrzów Lóż, Kawalerów Bractwa oraz posiadników. Zostało to także
obwieszczone donośnym głosem dzwonu Zygmunta, który jest miniaturą Dzwonu na
Wawelu, a który został wręczony B. Orawcowi w Pałacu w Paszkówce w roku 2005.
Należy wspomnieć, że oficjalne pasowanie B. Orawca na Mistrza Loży Podhalańskiej
miało miejsce w dniu 23 marca 2014 roku w Pałacu w Paszkówce. Podniosły nastrój
uroczystości uświetnili Krzysztof Trebunia-Tutka z synem Janem, którzy przepięknie
zagrali na rogach. Natomiast Jan Karpiel Bułecka dał popis gry na dudach podhalańskich.
Przy akompaniamencie gry Jana Karpiela Bułecki oraz muzyki góralskiej zatańczył po
góralsku B. Orawiec. Po uroczystości pasowania dr B. Orawiec powiedział m.in: (...)
dziękuję serdecznie za pasowanie na Mistrza Loży Podhalańskiej Bractwa Kawalerów
Spiżowych sub una campana (...). Jako rodowity Podhalanin, cieszę się, że powstała Loża
Podhalańska, która pod auspicjami Bractwa będzie promować pozytywny wizerunek
Polski, krzewić kulturę, sztukę i tradycje góralskie, a przez to będzie pielęgnować nasze
bogactwo narodowe, kultywować staropolskie zwyczaje i obyczaje - „nas góralski
zwyk”(...).
Po pasowaniu na Mistrza Loży Podhalańskiej oraz odczytaniu listu z Londynu od
Pani Karoliny Kaczorowskiej nastąpiło przekazanie unikatowego daru - Reprintu
Konstytucji 3 Maja. B. Orawiec m.in. powiedział: „Szanowni Państwo, w zeszłym roku
miałem zaszczyt i honor pełnić funkcję Wielkiego Marszałka Parady 3-go Maja w
Chicago. Z tej okazji postanowiłem zrobić coś szczególnego. Po rozmowach i listach do
najwyższych władz państwowych (m.in. do Marszałka Sejmu RP, obecnej Pani Premier
RP Ewy Kopacz) udało mi się pozyskać Reprint Konstytucji 3-go Maja z roku 1791.
Przypomnę, że Konstytucja 3-go Maja jest najstarszą Konstytucją w Europie,
a drugą najstarszą Konstytucją po Stanach Zjednoczonych na świecie. Jako naród, jako
Polacy, możemy być dumni z tego faktu. Jeden taki egzemplarz przekazałem Muzeum
Polskiemu w Ameryce w towarzystwie władz państwowych, w tym Konsula
Generalnego RP w Chicago - Pani Pauliny Kapuścińskiej. Jeden egzemplarz
przywiozłem na Podhale i chciałbym dzisiaj uroczyście przekazać na ręce nowo
wybranego prezesa ZP, wicestarosty tatrzańskiego mgr. Andrzeja Skupnia. Myślę, że
najwłaściwszą instytucją na ten unikatowy dar będzie Biblioteka Miejska w
Zakopanem.”
Na posiadach miała także miejsce promocja książek wydanych przez dr. Orawca-
Wyśniego „Góralskie Posiady Doktora Orawca” tom III oraz „XX lecie Klubu
Sportowego „Bronek” Związku Lekarzy Polskich w Chicago. Wydawca publikacji dr B.
Orawiec podkreslił: „Inspiracją do napisania i wydania III tomu Góralskich Posiadów
Doktora Orawca był II Światowy Zjazd Górali Polskich oraz wspomniane na wstępie
ważne rocznice związane z regionalnym ruchem podhalańskim. Według wielu wybitnych
znawców regionalizmu, wydane pozycje książkowe są dużym osiągnięciem
i wartościowym wkładem do skarbnicy polskiej kultury ludowej. W publikacjach można
znaleść wiele znakomitych artykułów, eseji, wierszy i rycin, a także wiele historycznych
reportaży, wspomnień i fotografii. Uważam, że dzięki posiadom i publikacjom
uchroniliśmy od zapomnienia rzeczy wzniosłe, sprawy wielkie i twórcze. Szanownym
autorom artykułów zamieszczonych w III tomie Posiadów serdecznie dziękuję, składam
gratulacje oraz życzę dalszych osobistych i wspólnych sukcesów. Żywię nadzieję na
dalszą owocną współpracę na rzecz krzewienia i rozwoju kultury, sztuki i tradycji –
dziedzictwa Podhala, ukochanego dziedzictwa naszych ojców. Zapraszam ze swoimi
artykułami, prozą i poezją do „Góralskich Posiadów Doktora Orawca” tom IV, który
zamierzam wydać z okazji Jubileuszowych XXV posiadów. Promocja III tomu Posiadów
miała miejsce podczas poprzednich posiadów, ale dzisiaj pragnę wymienić oraz jeszcze
raz gorąco podziękować autorom artykułów, którzy biorą udział w dzisiejszym spotkaniu.
Wymienię ich w kolejności alfabetycznej:
- Maria Dawidek
- Bronisław Orawiec-Wyśni
- Andrzej Skupień
- Bronisław Stoch
- Maria Stoch
- Krzysztof Trebunia-Tutka.
W dowód wdzięczności autorzy artykułów zostali uhonorowani wiązankami
kwiatów, medalami, szarotkami podhalańskimi oraz egzemplarzami promowanych
publikacji.
Następnie gazda posiadów B. Orawiec zaprosił gości na gorącą wieczerzą.
Góralski posiłek składał się z tradycyjnych, regionalnych potraw, wspaniale
przyrządzonych przez szefową „Karcmy Młyniska” (m.in.: góralska sałatka caprese –
bundz z pomidorami na sałacie, kwaśnica na wędzonym żeberku, przysmak gazdowski:
polędwiczki z grilla pod pierzyną borowików w śmietanie przekładane plackami
ziemniaczanymi, moskole, chleb ze smalcem, kiełbasa wiejska, szynka, deser: chrupiąca
beza w musie malinowym z lodami, sernik, makowiec, owoce, itd.). Świetnie smakowała
także „cytrynówka” specjalnie przygotowane na posiady, której każda butelka została
opatrzona etykietką z ryciną tańczącej pary góralskiej oraz napisem: „Gorzołka” XXII
Posiady Góralskie Dr. Orawca.
W czasie posiadów głos zabrali: Honorowi Goście XXII Posiadów - Mistrz
Superior BKS sub una campana Krzysztof Konstanty książę Radziwiłł, wybitny
muzykant, artysta, rękodzielnik i twórca ludowy Henryk Trebunia-Tutka,
wójt Gminy Poronin mgr Bronisław Stoch, prezes Związku Podhalan, wicestarosta
Powiatu Tatrzańskiego mgr Andrzej Skupień, mgr inż. Krzysztof Trebunia-Tutka, były
prezes Oddziału Poronin ZP Stanisław Gąsienica-Wawrytko, prezes OSP w Poroninie
Tadeusz Ciszek, dr Jacek Tetnowski, mgr Beata Drzazga oraz Czesław Honczaruk„Janosik”, który odczytał kilka wierszy swojego autorstwa. Gazda posiadów otrzymał od
nich bezcenne upominki, m.in. parzenicę wyrzeźbioną w szkle, statuetkę patrona straży
pożarnej, kryształowy wazon z wygrawerywaną okolicznościową tabliczką, słowa
piosenki „Apokalipsa Zakopiańska” pięknie oprawione w ramkę, kołpak zbójnicki oraz„ciupagę”, wiele publikacji na temat Podhala i Gminy Poronin, nagrania oper góralskich,
nagrania wielu zespołów, w tym nową płytę CD pt. „Posiady Poroniańskich Regli” i in.
W części artystycznej wystąpili znakomici artyści podhalańscy: Henryk Trebunia-
Tutka, Krzysztof Trebunia-Tutka z synem Janem, Jan Karpiel Bułecka, Stanisław
Gąsienica Wawrytko, wspaniała muzyka góralska w składzie: Andrzej Jarząbek, Andrzej
Polak, Jan Trebunia-Tutka, Stanisław Galica Kasecka, Paweł Trebunia-Tutka oraz zespół
regionalny im. Jana Jędrola „Regle” działający pod kierownictwem Marii Dawidek przy
Związku Podhalan w Poroninie. Zespół „Regle” przedstawił bogaty program
z tradycyjnymi przyśpiewkami oraz regionalnymi tańcami góralskimi Skalnego Podhala.
Z zespołu „Regle” wystąpili m.in.: Stanisław Franosz „Buraś” z żoną Heleną, Ewelina
Rzadkosz, Dorota Trebunia-Tutka, Małgorzata Stoch, Paulina Cudzich, Maciej
Staszeczka, Maciej Dziubas, Krzysztof Chowaniec oraz Krzysztof Świder. Za wspaniałe
występy wszyscy otrzymali gromkie brawa.
Maria Stoch wyrecytowała kilka pięknych, okolicznościowych wierszy, które„uzdajała” specjalnie na XXII Posiady. Jeden wiersz był napisany na XXII Góralskie
Posiady Doktora Orawca, inny był poświęcony Janowi Pawłowi II z okazji Jego
beatyfikacji. Należy podkreslić, że rok 2014 upływa pod hasłem „Świętobliwość Jana
Pawła II”. Dlatego na posiadach została przedstawiona przez zespół „Regle” część
artystyczna poświęcona Jego pamięci. Na XXII Posiady Doktora Orawca P. Maria Stoch
przygotowała także trzy wiersze „lekarskie”.
XXII Posiady u Doktora Br. Orawca
Ludziy dobrze znajom Doktora Orawca,
Od serca cłowiyka,
On lykorz i znawca,
Opróc medycyny, sport Go pasjonujy,
Ze trzeba zyć zdrowo, ludziom pokazujy.
Tam w wysokik górak, zazywo ślebody
Temu siy nie starze, ba jest wiecnie młody
Natura góralsko, furt kansi w nim drzymiy
Nie zabocył o nos tutok w Poroniniy.
Co rok na posiady zaproso góroli
Tu zabacujymy, co wtorego boli.
Kocho dom rodzinny i Mame rod widzi
Nojwozniyjse toto, ze siy nos nie wstydzi.
Kieby nos rodocy cęściyj zaprosali,
Pewnie by my nigdy nie poumiyrali.
Śpiew:
Jan Paweł zachyncoł, by my w wierze trwali,
Coby my od sobiy, wiyncyj wymogali.
Kie był w Zakopanym, w nasyj okolicy,
Pedzioł na góroli, zawse mozno licyć.
Droga do świętości
Mimo ciyrpiynio, ludzkik słabości,
Wiodłeś nos do Świętości
Wielkie dlo Polski to wyróżnienie,
Z nieba siy lejom łaski strumiyniy
Matka nojświyntso Ciy ukochała,
Na kazdym kroku jak syna wspiyrała
A tyś Maryji za to w podziynce,
Łoddawoł naród w Matcyne rynce
Twarz Twoja cynsto bólem wgnieciono,
Choć łaskom Bozom łozpromieniono
Zostawiłeś światło na nase drogi poplątane
I na serc nasyk łodmiane
Świadectwo prowdy wiary, wiater go nie rusy,
Zasiołeś w niejednyj nieśmiertelnej dusy.
Bóg bez Tobiy przemowioł mondrościami i troskom,
Pochylołeś siy nad światem, nobarzyj nad Polskom
Pon Bóg Twojom duse,
Łozdobiył piórami,
Wyniós Ciy na ołtarze,
Zostałeś tu s nami.
Mamografia
Dostałak zaprosyniy, by zrobić mamografiy,
Downok juz nie robiyła, no tok siy boła straśniy
Alek siy wyzbiyrała, cyściutkok siy wymyła
I nawet nowy stonik, w sklepiyk se kupiyła
Zapiynak na guzicek, do lustra jek pojrzała,
Odmłodłak, jakbyk teroz 16 roków miała
Idem do autobusu co stoi przy Ośrodku
Zywiutkiyj duse ni ma
Patrzem - a Pan jest w środku, pytom siy go grzecniy
Tak jak ino potrafiy - słysałak ze za darmo robiciy mammografie
Badamy piersi od ręki, a ile latek staje - rzeke siedemdziesiątka,
To już na odstrzał się nadaje.
Zymby państwowe
Kupiłak biylyt na auto w kiosku, Busika odjazd wisioł na włosku,
Lecem wartko, bok siy spieszyła, o mało zymbów jek nie wybiyła
Choć to państwowe ale mi słuzom, co włoze w gardło to syćko gryzom,
Kiedy siy łośmioć przydziy paradniy, casem mi szczęka z gymby wypadniy,
Ochlusne wodom włożę z powrotem i znów do zycio miywom ochote.
Dmuchaniy w balonik
Wracom siy wiecór z próby ze zespołu, jadem pomalućku na rowerze dołu,
Ani byk siy była tego nie spodziała, ze policja bedziy miy kontrolowała
Wystawili lizok – proszę się zatrzymać, dlaczego w rowerze światła Pani nie ma ?
Zarówecka zgasła, dopiero świeciyła, jakok ta umiała, tak siy tłumacyła
Nic nie pomogły tłumacynio, niech Pani w balonik dmuchać już zaczyna
Nabiyrom powietrza ze będę dmuchała, zero wyskocyło – pewniyk nie umiała
Za to ze mandatu jek nie zapłaciła, tok se zaroz w chałupiy dwie setki strzeliła.
W dalszej części artystycznej spontanicznie taniec góralski wykonali: Stanisław
Gąsienica-Wawrytko, Bronisław Orawiec-Wyśni, Adam Bukowski-Tyrała, Maria
Trebunia-Tutka i in. Znane patriotyczne pieśni wspólnie z „całą salą” zaśpiewali
Gniewomir Rokosz Kuczyńki i Jacek Tętnowski. Kilka pięknych, w tym popularnych
studenckich piosenek wykonała młoda, utalentowana Małgorzata Stoch.
Ciąg dalszy to śpiewy, tańce i polki góralskie. Posiady zakończyła wspólna
zabawa do późnych godzin nocnych. W posiadach uczestniczyło ponad 110 osób,
z których większość była w strojach regionalnych. Zdjęcia wykonali: Katarzyna Gał,
Sylvia Orawiec oraz pisz¹cy sprawozdanie, natomiast video nagrał Piotr Biel ze Studia
Dalida.
Na zakoñczenie XXII Góralskich Posiadów Doktora Orawca, organizator
podziękował za miłą, rodzinną, serdeczną atmosferę, za wspaniałe upominki oraz gorąco
zaprosił na kolejne Posiady.