XXIII Góralskie Posiady Doktora Orawca
Gminny Ośrodek Kultury oraz „Karczma Regionalna Baca”
Poronin, 29 maja 2015 r.
XXIII Góralskie Posiady Doktora Orawca odbyły się 29 maja 2015 roku w Poroninie. Pierwsza część miała miejsce w Gminnym Ośrodku Kultury przy ul. Piłsudskiego 2, a druga część w „Karczmie Regionalnej Baca” przy ul. Tatrzańskiej 5 f w Poroninie. Spotkanie odbyło się w roku, który został ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Świętego Jana Pawła II. Poświęcone temu wielkiemu Polakowi posiady zostały zorganizowane w 95 rocznicę urodzin Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II, w 37 rocznicę wybrania Karola Wojtyły na na stolicę apostolską, w 10 rocznicę śmierci tego wielkiego Polaka, w czwartą rocznicę Jego beatyfikacji i w pierwszą rocznicę kanonizacji oraz w siódmą rocznicę powstania Fundacji Góralskich Posiadów dr. Orawca.
W ramach XXIII Góralskich Posiadów dr. Orawca zostało wystawione widowisko pt. „Obrazki z życia świętego Jana Pawła II”, które składało się z dwóch części: pierwsza – rok kościelny 2015 ogłoszony rokiem św. Jana Pawła II oraz druga –wybrane fragmeny z widowiska „Regle dla św. Jana Pawła II”. Teksty do widowiska, załączone poniżej, specjalnie na posiady dr. Orawca napisała poetka z Poronina Maria Stoch. Reżyseria: dr Bronisław Orawiec-Wyśni oraz Anna Malacina Karpiel. Wykonanie: Wielopokoleniowy Zespół „Regle” im. J. Jędrola pod kierownictwem Marii Dawidek. Muzyka: Stanisław Galica Kasecka - prym, Andrzej Stasik - sekund, Jan Skupień Salomuna - sekund, Stanisław Galica Kasecka - basy.
Konferansjerami części pierwszej posiadów w GOK-u była Ewelina Rzadkosz z Zespołu „Regle” oraz dr Bronisław Orawiec, którzy oddczytali m.in. kilka zdań z Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 grudnia 2014 r.: (...) Sejm Rezczypospolitej Polskiej postanawia ustanowić rok 2015 Rokiem Świętego Jana Pawła II w poczuciu moralnego obowiązku i głębokiego szacunku wobec postaci, która wywarła tak znaczący wpływ na losy nie tylko naszego narodu, ale i całego współczesnego świata. Niech motywem przewodnim wszelkich inicjatyw wzbogacających ten Rok będą słowa Jana Pawła II wypowiedziane przed laty na Jasnej Górze: „Czuwam – to znaczy także: czuję się odpowiedzialny za to wielkie, wspólne dziedzictwo, któremu na imię Polska. To imię nas wszystkich określa. To imię nas wszystkich zobowiązuje...”.
B. Orawiec podkreślił: Polska była dla Jana Pawła II szczególnie ważna. „Chociaż moją Ojczyzną jest cała Polska, wszędzie, gdzie jest Polska, i wszystko, co jest Polskie – to jednak z tą częścią ojczyzny byłem szczególnie związany, bo tam się urodziłem, tam spędziłem prawie całe moje życie, tam zostałem powołany do kapłaństwa, do biskupstwa – byłem góralskim biskupem, góralskim kardynałem, a na końcu zostałem góralskim papieżem” – tak mówił nasz Wielki Papież Święty Jan Paweł II. Moi Drodzy,
widowisko dzisiejsze w ramach „Góralskich Posiadów dr. Orawca” jest wystawiane w hołdzie dla naszego Wielkiego „Góralskiego Papieża”, który w roku 2004 udzielił całym sercem „Apostolskiego Błogosławieństwa na dalszy rozwój Góralskich Posiadów doktora Orawca”.
Po zakończeniu przedstawienia, w którym uczestniczyło 55 wykonawców oraz ponad 150 gości, B. Orawiec powiedział: Widowisko „Obrazki z Życia Świętego Jana Pawła II” było dla mnie głębokim przeżyciem – przeżyciem, które zapadnie mi w serce. Wykonawcy, artyści z Zespołu „Regle” nie zawiedli i udowodnili swoimi talentami jeszcze raz, że Ojciec Święty Jan Paweł II jest im bardzo bliski. Udowodnili, że dobrze zapamiętali słowa Ojca Świętego „na Was zawsze można liczyć”. Składanie hołdu Wielkiemu Góralskiemu Papieżowi właśnie poprzez góralski śpiew, taniec, muzykę, poezję jest wspaniałą formą, bo przecież Ojciec Święty tak bardzo kochał góry i górali.
Następnie dr Orawiec wręczył wiązanki kwiatów Pani Marii Stoch – za piękne teksty, śpiew oraz za pomoc w przygotowaniu widowiska i Pani Marii Dawidek – za kierownictwo nad Zespołem „Regle” oraz pomoc w przygotowaniu widowiska. Pani Joanna Gut Dorula otrzymała także wiązankę kwiatów oraz pamiątkowy medal Posiadów. Dla Pani Anny Malaciny Karpiel – współreżysera widowiska, została przygotowana statuetka "Złóbcoków". Pani Marii Dawidek otrzymała oprócz kwiatów pamiątkowy medal Posiadów, statuetkę „złóbcoków” oraz rzeźbę św. Jana Pawła II wykonaną z brązu przez artystę z Chicago Pana Leonarda Szczura. Dla seniorów Zespołu "Regle" Józefa Galicy „Magdzioka” i Stanisława Franosza "Burasia" zostały przygotowane okolicznościowe szarotki.
Po gratulacjach, gospodarz B. Orawiec zaprosił wszystkich gości i artystów do odśpiewania ulubionej pieśni Św. Jana Pawła II pt. „Barka”, co zostalo ochoczo przyjęte przez zebranych. Na zakończenie cała sala wraz z wykonawcami i muzykantami zaśpiewała pieśń „Góralu czy Ci nie żal”. Wszystkie dzieci z zespołu „Regle” z okazji Dnia Dziecka otrzymały ufundowane przez gazdę posiadów słodycze oraz kremówki papieskie.
Bezpośredno po pierwszej części posiadów, goście zostali zaproszeni do oddalonej o około 150 metrów „Karczmy Regionalnej Baca”. Tam miała miejsce dalsza część posiadów z bogatym programem artystycznym, wystąpieniami gości, poczęstunkiem oraz kremówkami.
Otwierając część drugą XXIII posiadów w „Karczmie Baca” gazda posiadów B. Orawiec powiedział m.in: Szanowni Państwo, Ostomili Podhalanie, wspaniałą, niepowtarzalną część pierwszą posiadów mamy poza nami. Widowisko „Obrazki z Życia Świętego Jana Pawła II” wystawione przez Zespół „Regle” w Gminnym Ośrodku Kultury w Poroninie dostarczyło nam niewątpliwie wiele głębokich przeżyć i wzruszeń, które jestem przekonany, pozostaną na długo w naszej pamięci i w naszych sercach. Widowisko to zostało wystawione w hołdzie naszemu Wielkiemu Polakowi, naszemu Wielkiemu „Góralskiemu Papieżowi”, Świętemu Janowi Pawłowi II.
Honorowymi gośćmi posiadów były wybitna poetka, laureatka wielu nagród w konkursach poetyckich oraz nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Maria Stoch oraz kierownik Zespołu Regionalnego „Regle” im. Jana Jędrola przy Związku Podhalan Oddział Poronin, odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi RP Maria Dawidek.
W posiadach uczestniczyło wielu dostojnych gości, którzy przybyli z wielu stron Polski i świata: prof. dr hab. Anna Brzozowska-Krajka z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – znawczyni folkloru i kultury podhalańskiej, senator RP prof. dr. hab. Stanisław Hodorowicz – były rektor Państwowej Podhalańskiej Wyższej Szkoły Zawodowej (PPWSZ) w Nowym Targu, były wiceprezes Związku Podhalan, poseł RP mgr Andrzej Gut-Mostowy, były senator RP, były Konsul Generalny RP w Chicago Franciszek Adamczyk z Lipnicy Wielkiej, burmistrz Miasta Zakopane Leszek Dorula z żoną Anną, Mistrz Superior Bractwa Kawalerów Spiżowych (BKS) sub una compana Jan Pondel z żoną Lianą, która jest Redaktorem Naczelnym czasopisma „Prestiż”, Kawalerowie Bractwa (BKS): Jarosław Daniliszyn, Paweł Wnętrzak, Szymon Pawłak z żonami oraz mec. Ludmiła Mekula z mężem. Gniewomir Rokosz Kuczyński pełniący funkcję Dyrektora Generalnego Instytutu Tradycji Rzeczypospolitej i Samorządu Terytorialnego oraz kanclerza Bractwa Kurkowego wystąpił w pięknym mundurze oficerskim, bogato przyozdobionym wieloma medalami i odznaczeniami. Dyrektor Biura Współpracy Międzynarodowej Instytutu Tradycji Rzeczypospolitej i Samorządu Terytorialnego z Białegostoku Anna Kiryluk odczytała list od Pani Karoliny Kaczorowskiej z Londynu, byłej Pierwszej Damy RP, małżonki ostatniego Prezydenta RP na uchodźctwie Ryszarda Kaczorowskiego.
Świat nauki reprezentowali także: dr Anna Mlekodaj – regionalistka, wykładowca na PPWSZ, dr Stanisława Trebunia-Staszel – pracownik naukowy UJ, laureatka nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dr med. Jacek Tętnowski – przewodniczący Komisji ds. Sportu, Kultury i Rekreacji przy NIL w Warszawie oraz OIL w Krakowie, dr med. Jan Gniadek – prezes firmy "Twoje Zdrowie" oraz Maryla i Józef Majerczykowie.
Na posiadach obecni byli też znani działacze i przedstawiciele samorządów terytorialnych: wójt Gminy Poronin Bronisław Stoch z małżonką Janiną, zastępca wójta Gminy Poronin, dyrektor GOK-u Andrzej Buńda, sołtys Gminy Poronin Jan Cudzich, Andrzej Gut „Kantek” – członek Zarządu Powiatu Tatrzańskiego, reprezentujący starostę tatrzańskiego Piotra Bąka, b. naczelnik wydziału budownictwa i archtektury powiatu tatrzańskiego Stanisław Dawidek, przewodnicząca Federacji Obrony Podhala, słynna sportsmenka Józefa Majerczyk-Chromik oraz b. wieloletni zastępca naczelnika TOPR Adam Marasek.
W posiadach brali udział przedstawiciele Zarządu Głównego Związku Podhalan (ZP), członkowie Oddziału Poronin oraz Oddziału Biały Dunajec ZP, m.in.: były prezes ZP i Honorowy Członek ZP Józef Staszel, prezes ZP Oddział Biały Dunajec – Agata Bentkowska, prezes Oddziału Poronin ZP Robert Chowaniec z żoną Anną oraz członek Zarządu Tadeusz Dorula.
Na posiady przybyli znani biznesmeni: Jan Strączek z żoną Beatą – współwłaściciele "Harendy", Stanisław i Anna Lassak – właściciele "Karczmy Młyniska", Jan i Ewa Cudzich – właściciele "Karczmy Baca”, inż. Jacek Kowalski właściciel „Siuhajkowej Koliby”, który jest także rzeczoznawcą budowlanym, Tadeusz Szostak Berda (słynna firma „Berdax”), który jest także twórcą ludowym, Bronisław Strączek (firma kanalizacyjna) oraz Józef Galica „Tyrlity” (wyroby regionalne).
Posiady zaszczyciła najbliższa rodzina dr. B. Orawca: brat Wojciech Orawiec- Wyśni z żoną Stanisławą, Tadeusz Dzierżęga z Chicago z siostrzenicą, Katarzyna z Orawców-Wyśnich z mężem Wojciechem Łukaszczykiem, Maria Orawiec-Wyśni z wnukiem, Ludwika Strączek z mężem Bronisławem, Stanisława Gąsienica Wawrytko z mężem Janem, Józef Galica „Tyrlity” z żoną Marią, Anna Gąsienica-Makowska z mężem Krzysztofem, Henryk, Krzysztof, Jan i Paweł Trebunia-Tutka oraz profesor muzyki Jan Różycki.
Świat kultury podhalańskiej reprezentowali znakomici artyści: Henryk T\rebunia-Tutka – artysta rzeźbiarz w szkle, wielce uzdolniony muzykant i tancerz góralski, rękodzielnik i twórca ludowy; Krzysztof Trebunia-Tutka – znamienity teoretyk i praktyk ludowej góralskiej muzyki, inspirator nowoczesnej egzotyki w kulturze muzyki ludowej; Jan Gąsienica-Wawrytko - śpiewak i tancerz; liczna grupa przedstawicieli zespołu „Regle” pod kierownictwem Marii Dawidek; muzyka góralska w składzie: Andrzej Polak - skrzypce prym i sekund, Jan Trebunia-Tutka - skrzypce sekund i altówka, Stanisław Galica Kasecka - skrzypce prym, sekund i akordeon, Paweł Trebunia-Tutka - skrzypce prym, basy i kontrabas; Katarzyna Gał, córka podhalańskiego „paparazzi” Stanisława Gała. Specjalnym gościem posiadów był bard "Piwnicy pod Baranami" maestro Mieczysław Święcicki, zwany także "Księciem Nastroju". Na posiady przybył również Franciszek Łojas Kośla – poeta podhalański, autor opery: "Naski świat", "Jan Paweł II na Podhalu" oraz wielu publikacji. Media reprezentowali redaktor Tygodnika Podhalańskiego Rafał Gratkowski oraz Józef Słowik z Podhale 24.pl.
Wszyscy uczestnicy posiadów witani byli przez właścicielkę „Karczmy Baca” Annę Cudzich i gazdę posiadów Bronisława Orawca-Wyśniego tradycyjnym, staropolskim zwyczajem: chlebem, solą i nalewką. Podniosły nastrój tworzyła oraz czas umilała słynna muzyka góralska.
Gazda posiadów dr Orawiec-Wyśni otworzył posiady oraz serdecznie powitał licznie przybyłych gości. Podkreślił, że podobnie jak na poprzednich Posiadach Dr. Orawca, w spotkaniu uczestniczy wielu przedstawicieli najstarszych, znanych Rodów Podhalańskich: Bachledów, Chowańców, Cudzichów, Buńdów, Dawidków, Dorulów, Galiców, Gąsieniców-Makowskich, Gąsieniców-Wawrytków, Gutów-Mostowych, Lassaków, Łukaszczyków, Majerczyków, Poloków, Skupniów, Stochów, Strączków, Trebuniów-Tutków i oczywiście – Orawców-Wyśnich. Powiedział m.in.: Moi Kochani Ostomili Podhalanie, serce się ciesy, kie siy widzi telu wybitnych ludzi - z tych nojstarsyk i nojwozniyjsych Rodów Podhalańskich. Bog zapłoć Wom za to zescie som razem z nami ! Muzyka zagrała i zaśpiewała: Górole, górole, góralsko muzyka, cały świat obejdzies nima takiej nika. Hej!
Należy wspomnieć kilka słów na temat Honorowych Gości XXIII Posiadów.
Pani Maria Stoch jest członkinią Związku Podhalan Oddział Poronin oraz Zespołu „Regle”. Urodziła się w Białym Dunajcu, do szkoły podstawowej uczęszczała w Poroninie, a następnie do Liceum Ogólnokształcącego dla pracujących w Zakopanem. Poza pracą na gospodarstwie rolnym interesuje się poezją, lubi czytać i pisać, a także śpiewać i tańczyć – do czego ma wielki talent. W ostatnich latach napisała kilkadziesiąt wierszy, które umieściła w tomiku pt. „Mój żywot”. Wydała kilka książek: „W cieniu Giewontu” (2007), „Jesteś z nami” (2011), „Zbacowianiy” (2013).
Bierze udział w licznych konkursach poetyckich jak: „Śladami podhalańskich poetów” (Poronin), „Ogólnopolski Festiwal Papieski” (Biały Dunajec), „Ogólnopolski Konkurs Poetycki o tematyce górskiej im. Tadeusza Staicha” (Zakopane), Ogólnopolski Konkurs Literacki im. Jana Pocka” (Lublin), „Konkurs Jednego Wiersza im. Tawłowicza” (Harenda), gdzie zajmuje wysokie (I albo II) miejsca oraz wyróżnienia.
Za swoją działalność twórczą otrzymała wiele nagród, m.in.:
- Zasłużony dla Gminy Poronin (2011)
- Zasłużony dla kultury góralskiej (2011)
- Złote góralskie pióro (2011)
- Medal okolicznościowy za widowisko o Janie Pawle II (2011)
- Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013).
Pani Maria Dawidek kieruje od wielu lat Zespołem „Regle”, z którego wyrosły „Małe Regle” i „Mini Regle”. Założyła także Stowarzyszenie Przyjaciół Kultury Podhalańskiej „Regle”. Prezydent RP przyznał jej Złoty Krzyż Zasługi za popularyzację kultury regionalnej i propagowanie żywego folkloru. Pani Maria Dawidek kieruje zespołem od czasu jego reaktywowania w roku 2001. „Regle” występują w kraju i za granicą, promując nasz region w takich krajach jak: Czechy, Słowacja, Kanada, Włochy, Węgry, Hiszpania, Turcja, Litwa, Bośnia i Hercegowina. Liczba aktywnych członków to 120 osób!
Zespół ma na swoim koncie wiele nagród, m.in.:
- Złota Ciupaga – 45. Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem (2013)
- Grand Prix XIV Festiwalu Tęcza Polska (2013)
- Złote Żywieckie Serce (2006)
- Srebrne Żywieckie Serce (2013)
- Brązowe Żywieckie Serce (2003)
Honorowi goście posiadów otrzymali od dr. Orawca specjalnie przygotowane w Chicago statuetki ze „złóbcokami” i wygrawerowanymi tabliczkami, pamiątkowe medale Fundacji Góralskich Posiadów dr. Orawca, okolicznościowe szarotki podhalańskie z wygrawerowanym napisem: XXIII Góralskie Posiady Dr. Orawca oraz ostatnie publikacje dr. B. Orawca. Statuetki, medale i szarotki zostały odlane w Chicago przez znanego twórcę ludowego Stanisława Kulawiaka, matryce „złóbcoków” oraz medali wykonał prezes Stowarzyszenia Polskich Twórców Ludowych w Ameryce Krzysztof Kalata, a pomysłodawcą był piszący artykuł. Specjalni goście otrzymali od gazdy posiadów medale Fundacji, szarotki oraz publikacje B. Orawca. Zespół „Regle” otrzymał także małą cegiełkę (3000 zł) na dalszy rozwój.
Następnie gazda posiadów B. Orawiec zaprosił gości na gorącą wieczerzę. Góralski posiłek składał się z tradycyjnych, regionalnych potraw, wspaniale przyrządzonych przez szefa kuchni „Karczmy Baca” (m.in.: oscypek, korbot, płyta z owocami, surówki, sałatki jarzynowe, żurek z jajkiem i białą kiełbasą, kotlet schabowy na placku ziemniaczanym z kapustą, moskole, chleb ze smalcem, kiełbasa wiejska, szynka, deser: kremówki, ciasto domowe, makowiec, owoce, itd.). Świetnie smakowała także cytrynówka specjalnie przygotowana na posiady, której każda butelka została opatrzona etykietką z ryciną tańczącej pary góralskiej oraz napisem: „Gorzołka” XXIII Góralskie Posiady Dr. Orawca.
W czasie posiadów głos zabrali: Honorowi Goście XXIII Posiadów – Maria Stoch i Maria Dawidek, prof. Anna Brzozowska-Krajka, senator RP prof. Stanisław Hodorowicz, poseł RP Andrzej Gut Mostowy, Mistrz Superior BKS Jan Pondel, który zakończył swoje wystąpienie tradycyjnym „Sto lat” odśpiewanym wspólnie z całą salą, Gniewomir Rokosz Kuczyński, który w towarzystwie gazdy posiadów B. Orawca odmówił modlitwę przed posiłkiem, dr Stanisława Trebunia Staszel, wójt Gminy Poronin Bronisław Stoch, Honorowy Członek ZP Józef Staszel, prezes Oddziału Poronin ZP Robert Chowaniec, prezes Oddziału Biały Dunajec ZP Agata Bentkowska, Krzysztof Trebunia-Tutka oraz dr Jacek Tętnowski, który zaintonował ponownie „Sto lat”. Gazda posiadów otrzymał od nich bezcenne upominki, m.in. drewnianą tablicę z wyrytymi słowami wiersza pt. XXIII POSIADY u Dr Orawca „Wyśniego” 2015 r., publikacje: „Dumacki czyli myśli po góralsku dane”, „Podhalańców myśli wyszukane”, „Tatry i muzyka”, „Strój górali podhalańskich”, „Posiady przy warculi”, „Z Kościeliska do Anglii: wojenna tułaczka”, „Program nauczania narciarstwa dzieci”, zestaw pióro i długopis z wygrawerowanymi napisami „dr n.med. Bronisław Orawiec-Wyśni” oraz metalową tabliczką: „XXIII Góralskie Posiady Doktora Orawca”, regionalna rzeźba z drzewa z wyrytym napisem: „Z okazji 23. Posiadów Dr. Orawca”, płyty CD z nagraniami wielu zespołów góralskich i in.
XXIII POSIADY
u Dr Orawca „Wyśniego”
2015 r.
Co roku zaprosos na posiady gości
to świadczy o twojej z cłekiem zycliwości
nie niscys tradycji downego zwycaju
ba siy cęsto wracos do swojego kraju
choć dziś som fejzbuki, komórki, internet
Ty swojyj Ojcyźniy pozostołeś wierny
nie zastąpiom cłeka zodne urządzynia
ze spotkań zostanom wieczyste wspomnienia.
Maria Stoch
Na pamiątkę spotkania w Ojczyźnie
od wielopokoleniowego Zespołu „Regle”
im. J. Jędrola z Poronina
Poronin, 29 maj 2015 r.
W części artystycznej wystąpili znakomici artyści podhalańscy: Krzysztof Trebunia-Tutka, który dał prawdziwy koncert gry na wielu piszczałkach, słynna muzyka góralska w składzie: Andrzej Polak, Jan Trebunia-Tutka, Stanisław Galica Kasecka, Paweł Trebunia-Tutka oraz zespół regionalny im. Jana Jędrola „Regle” działający przy Związku Podhalan w Poroninie. Zespół „Regle” przedstawił bogaty program z tradycyjnymi przyśpiewkami oraz regionalnymi tańcami góralskimi Skalnego Podhala. Niepowtarzalny występ dał Mistrz Mieczysław Święcicki – legenda „Piwnicy pod Baranami” w Krakowie, który zaśpiewał kilka popularnych piosenek ze swojego bogatego repertuaru oraz powiedział kilka skeczów. Panu Mieczysławowi wtórowali muzycy oraz wielu posiadników. Za wspaniałe występy wszyscy otrzymali gromkie brawa.
W dalszej części artystycznej spontanicznie taniec góralski wykonali: Krzysztof Trebunia-Tutka, Bronisław Orawiec-Wyśni, Stanisława Trebunia Staszel, Genowefa Gał, utalentowani członkowie zespołu „Regle” i in. Znane patriotyczne pieśni wspólnie z zespołem „Regle” zaśpiewał Gniewomir Rokosz Kuczyńki. Ciąg dalszy to śpiewy, tańce i polki góralskie. Posiady zakończyła wspólna zabawa do późnych godzin nocnych. W posiadach uczestniczyło ponad 130 osób, z których większość była w strojach regionalnych. Zdjęcia wykonali: Katarzyna Gał, piszacy sprawozdanie oraz Piotr Biel ze Studia Dalida, który również nagrał video.
Na zakończenie XXIII Góralskich Posiadów Doktora Orawca, organizator podziękował za miłą, rodzinną, serdeczną atmosferę, za wspaniałe upominki oraz gorąco zaprosił na kolejne Posiady.
